Genel fiyat seviyesindeki artışı, değişimi ölçmek ve izlemek için kullanılan enflasyon muhasebesi, farklı yöntem ve hesaplama süreçlerini içerir. Tüketici fiyatlarındaki artışı ifade eden enflasyon, satın alma gücünde değişim ve azalmaya neden olur. İşletmelerin mali tablolarını etkileyebilen bu gibi durumlarda finansal raporların gerçek değeri vermesi için enflasyon muhasebesi kullanılır. İş dünyasında doğru ekonomik kararların alınması için önemli hesaplamalar sunan enflasyon muhasebesi, enflasyon etkilerinin giderilmesi için mutlaka yapılması gerekir.
Nominal değerler üzerinden yapılan işlemlerde bu değer enflasyon muhasebesi ile düzeltilir ve finansal tablolar enflasyondan arındırılır. Bunu yapmak için tabloların oluşturulduğu tarihteki ilgili tutarlar, fiyat endekslerindeki değişime göre düzeltme katsayısı ile çarpılarak yeniden hesaplanır. İşletmeye ait varlıkların değerini yitirmemesi ve yetkili kişilerin doğru bilgilerle karar alması için mutlaka uygulanması gereken enflasyon muhasebesi, güncel piyasa değerini ve gerçek finansal durumu ortaya çıkarır.
2024 Enflasyon Düzeltmesi Nasıl Yapılacak?
Maliyetlerin, gelirlerin ve diğer tüm finansal kalemlerin gerçek değerini yansıtması için yapılan enflasyon düzeltmesi, enflasyon muhasebesi hesaplama yöntemlerinden biridir. Bu düzenleme ile mali tablolar yüksek enflasyondan arındırılır ve vergileme üzerindeki enflasyon kaynaklı sorunlar giderilir. Ülkemizde daha önce 2004 yılında yapılan bu düzeltme, 20 yıl aradan sonra tekrar gündeme gelmiş durumda.
30 Aralık 2023 tarihinde VUK tarafından yayınlanan 555 sıra no’lu tebliğ ile yürürlüğe giren enflasyon düzeltmesi, gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olan, kazancı bilanço usulüne göre tespit edilen kollektif, adi komandit ve adi şirketleri kapsamakta. Bu şirketler tarafından yapılması zorunlu olan enflasyon düzeltmesi, mali tablolardan sadece bilançoya uygulanacak. Vergi Usul Kanunu kapsamında yapılacak düzenlemede hisse senetleri, iştirakler, stoklar gibi parasal olmayan kıymetlere ait değerler yer alırken, parasal kıymetler düzenleme dışında tutulacak.
Enflasyon Düzeltmesi Nasıl Hesaplanacak?
Yürürlüğe giren tebliğe göre düzeltme kapsamındaki parasal olmayan kıymetlere ait tutarlar düzeltme/taşıma katsayılarıyla çarpılarak hesaplama yapılacak. TEFE/TÜFE sistemi kullanılarak hesaplanan katsayılar, mali tablonun bulunduğu aya ait fiyat endeksinin düzeltmeye esas alan tarihi içeren aya ait fiyat endeksine bölünmesiyle elde edilir. Bu hesaplama sonucunda elde edilen düzeltilmiş değerler ile düzeltilmemiş değerler arasındaki farklar enflasyon düzeltme hesaplarında kayıt altına alınır.
